Welkom bij de blog van Praktijk Otterspoor. Vandaag wil ik onderzoeken hoe een inclusieve aanpak binnen beeldende therapie een wereld open kan maken voor een aantal groepen mensen. Wie je ook mag zijn en wat je ook maar momenteel terughoudt van het uitproberen van beeldende therapie, hoop ik dat deze blog kan laten zien hoe de taal van beeldende kunst door iedereen te begrijpen is.
Culturele inclusiviteit
Beeldende therapie in essentie kan een universele taal spreken dat culturele grenzen kan doorbreken, zolang er ruimte gemaakt wordt voor verschillende stemmen om gehoord te worden.
Dit vraagt van een therapeut om flexibel en open-minded te zijn in hun aanpak. Er zou gebruik gemaakt kunnen worden van unieke vormen van artistieke expressie die hoort bij verscheidene culturen. Zeker als de culturele achtergrond of verschillen een belangrijke rol speelt binnen de therapie. Dit is niet alleen belangrijk voor de persoon die de therapie krijgt, maar is daarnaast ook leerzaam voor de therapeut om beter te worden in het bedienen van verschillende soorten mensen. Zolang we maar openstaan om van elkaar te leren. Zo kan er hopelijk door middel van de universele taal van kunst raakvlakken met elkaar gevonden worden.
Het navigeren in gender-inclusieve ruimtes
Beeldende therapie kan ook een veilige omgeving zijn om genderexpressie en exploratie te doen. Als beeldend therapeut komen veel verschillende mensen bij je langs. Door middel van creatieve middelen kunnen stereotypes uitgedaagd worden, zelfontdekking worden aangemoedigd en kan het iedereen de kracht geven om uiting te kunnen geven aan hun authentieke zelf. En in een wereld waar mensen de behoefte hebben om hun ware zelf te kunnen uiten is het belangrijk voor mij als therapeut om ook wat betreft genderidentiteit te blijven leren.
Kunst dat zicht en geluid voorbij gaat
Aangepaste technieken voor mensen met visuele en/of auditieve beperkingen zijn al langer bekend onder vaktherapeuten, maar worden in mijn ervaring weinig benoemd online. Er kan een ontdekking gedaan worden aan tactiele vormen van kunst die het toelaat voor mensen met visuele uitdagingen om texturen en vormen te voelen in hun creaties. Maar denk ook aan hoe vibraties in muziek en andere zintuiglijke elementen een uitbreiding bieden aan het creatieve proces voor mensen die auditieve uitdagingen hebben. Daarnaast ben ik van mening dat een paar basale gebaren of woorden en letters in braille leren een enorm verschil kan maken in de communicatie met deze groep mensen, want iedereen wilt toch gezien en gehoord worden op een manier die bij hen past?
Creatieve uitspattingen bij lichamelijke uitdagingen
Kunst kent geen grenzen, ook hier kunnen er technieken en materialen aangepast worden om mensen met lichamelijke beperkingen te accommoderen. Van aangepaste kwasten tot toegankelijke ruimtes, beeldende therapie kan de mogelijkheid bieden om op maat gemaakt te werken met mensen met veel verschillende vaardigheden. Ik heb weleens een kwast in mijn mond gehad om te schilderen! Het klinkt misschien gek als je het leest, maar het is een oplossing. Heb je ooit gehoord van Huang Guofu? In een ongeluk heeft hij beide armen verloren, maar hij heeft geleerd hoe hij kan schilderen met een penseel in zijn mond en tussen zijn tenen. Tommy Hollenstein gebruikt de wielen van zijn rolstoel om te schilderen en zo zijn er mogelijkheden die onderzocht kunnen worden om beeldende therapie toegankelijker te maken.
Beeldende therapie als middel bij dementie
Het creatieve proces van beeldende therapie kan herinneringen losmaken en zingeving bieden aan mensen met dementie. Door middel van gepersonaliseerde activiteiten kunnen mensen met dementie mogelijk connectie (her)vinden. Mensen die al verder in hun dementieproces zitten kunnen voorgeschilderd worden door de therapeut. Tijdens het schilderen wordt de persoon met dementie betrokken door alle handelingen te benoemen die de therapeut uitvoert. Bijvoorbeeld, ‘Welke kleur zal ik deze bloem schilderen? Weet je wat? Je hebt zo’n mooie paarse blouse vandaag aan, ik maak de bloem paars zodat het matcht met je blouse.’
In conclusie
Beeldende therapie heeft de opmerkelijke gave om banen te doorbreken en flexibel mee te bewegen. Door een inclusieve aanpak worden deuren geopend waarbij creativiteit een universele taal wordt en connectie, begrip en empowerment gekweekt kan worden. De diversiteit in menselijke ervaring kan erkent worden in beeldende therapie en is echt voor ieder en al. Dus ik wil een oproep doen aan mensen van allerlei verschillende achtergronden om je stem te laten horen. Samen kunnen we verder ontwikkelen en zorgen dat beeldende therapie en andere vaktherapie vormen zich blijven ontwikkelen en toegankelijker wordt voor iedereen die wilt. Verschil mag er zijn!
-Praktijk Otterspoor
Comments